مرکز خراسان رضوی
بخش تحقیقات چغندرقند خراسان رضوی
معرفی
بخش تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند خراسان رضوی از سال 1337 با عنوان «آزمایشگاه بررسی چغندرقند» با هدف تولید و تهیه بذر مولتی‌ژرم و ارزیابی ارقام چغندرقند در استان خراسان شروع به کار کرد. در آن سال‌ها تولید بذر پلی‌ژرم چغندرقند در شهرستان‌های بجنورد، اسفراین و در مناطق مانه و دشت نردین تا سال 1353 انجام می‌شد. آقایان مرحوم مهندس ثامنی، مرحوم مهندس رستگار و مهندس دبیری به‌ترتیب تا سال 1342 مسئولیت این آزمایشگاه را به‌عهده داشتند. در سال 1343، با ساخت ساختمان جدید، این بخش فعالیت‌های خود را تحت عنوان «آزمایشگاه بررسی چغندرقند خراسان» در مجموعه کشاورزی و منابع طبیعی طرق مشهد ادامه داد و با تأسیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تحت عنوان «بخش تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند خراسان» فعالیت‌های خود را در قالب تشکیلات جدید پی‌گیری کرد.
از سال 1343 تاکنون به‌ترتیب آقایان مهندس شفیع‌زاده (55-1342)، مهندس دستمالچی (76-1355)، دکتر محمدیان (83-1376)، دکتر قائمی (1385-1383 و 92-1389) و دکتر احمدی (89-1385) مسئولیت بخش را به‌عهده داشتند. بخش تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند به‌عنوان بزرگ‌ترین بخش تحقیقاتی استانی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند کشور رسالت حل مشکلات مربوط به زراعت چغندرقند و پژوهش مسائل مربوط به ارقام و زراعت چغندرقند استان‌های خراسان رضوی، شمالی، جنوبی و استان سمنان را به‌عهده دارد. این بخش هر ساله با اجرای طرح‌های تحقیقاتی متعدد در رابطه با مسائل به‌نژادی و به‌زراعی در مناطق مختلف استان ـ به‌ویژه ایستگاه تحقیقاتی طرق ـ سهم عمده‌ای در اجرای برنامه‌های موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند بر عهده دارد. این بخش در حال حاضر، دارای پنج نفر محقق در مقاطع تحصیلی دکتری و کارشناسی ارشد با تخصص‌های فیزیولوژی، اصلاح نباتات، زراعت و بیماری‌شناسی گیاهی و دو نفر تکنسین و کاردان است. آزمایشگاه‌های بخش شامل آزمایشگاه تهیه خمیر و نمونه‌گیری، آزمایشگاه بیماری‌شناسی گیاهی و آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی است(ادامه دارد...).
وظایف
مهم‌ترین مسئولیت‌های بخش تحقیقات چغندرقند خراسان رضوی شامل تحقیقات در زمینه‌های به‌نژادی و به‌زارعی، اصلاح و تهیه ارقام مختلف چغندرقند متناسب با شرایط مختلف آب و هوایی استان و با کیفیت مطلوب، همکاری با واحدهای ترویج، آموزش و مدیریت کشاورزی کارخانه‌های قند استان، همکاری و نظارت بر امور مربوط به عیارسنجی و تحویل چغندرقند به کارخانه‌های قند است. محورهای تحقیقاتی این بخش نیز شامل تحقیقات در زمینه بیماری ریزومانیا، تنش خشکی، بیماری‌های مهم قارچی، کمیت و کیفیت محصول، زمینه‌های به‌نژادی و به‌زراعی بولتینگ، بررسی خصوصیات مهم اگرونومیکی، فیزیولوژیکی و اکولوژیکی چغندرقند، کشت پاییزه، مدیریت مزرعه و افزایش بهره‌وری مزارع چغندرقند است. مهم‌ترین دستاوردهای تحقیقاتی این بخش نیز شامل (1) همکاری در تهیه ارقام منوژرم و مولتی‌ژرم و لاین‌های جدید با استفاده از روش‌های مختلف اصلاحی برای تهیه ارقام مقاوم به ریزومانیا، پوسیدگی ریشه، نماتد و خشکی است. دراین راستا هیبریدهای امیدبخش متعددی جهت معرفی به کشاورزان تهیه شده است (ارقام پارس، تربت، 029، جام، جلگه، شیرین، رسول و...)؛ (2) تعیین خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های چغندرقند جهت انتخاب صفات مناسب برای گزینش ارقام مقاوم؛ (3) بهبود وضعیت تغذیه چغندرقند در شرایط تنش خشکی جهت افزایش تحمل به خشکی و همچنین بالا بردن راندمان مصرف آب در شرایط کمبود آب؛ (4) تعیین روش کشت و آبیاری مناسب چغندرقند در شرایط دارای محدودیت آب؛ (5) کشت پاییزه چغندرقند در مناطق گرمسیر استان و کشت انتظار چغندرقند به‌منظور کاهش مصرف آب آبیاری طی دوره رشد و (6) تعیین دوره بحرانی کنترل علف‌های هرز چغندرقند و ارایه راه‌کارهای مدیریت آنها می باشد.
اطلاعات تماس
آدرس مرکز: مشهد ـ مجتمع کشاورزی طرق ـ کد پستی : 9165966416
تلفن: 05133822374